Als je als gemeente vergroeningsmeters wilt maken, dan bied je bewoners een tegel-ophaalservice aan. En nog mooier is natuurlijk als al die opgehaalde tegels ook nog eens worden hergebruikt of gerecycled.
In het voorjaar van 2020 startte Amsterdam Rainproof samen met de gemeente Amsterdam een pilot om tegels op te halen bij mensen in de wijk. Want wie wil vergroenen, moet tegels wippen. Dat is goed voor de biodiversiteit én om de stad beter bestand te maken tegen steeds vaker voorkomende hoosbuien. Daarbij zorgt meer groen voor verkoeling in de warme zomermaanden. Waterdoorlatende bestrating, groene- en blauwe daken en geveltuintjes zijn vrij simpele oplossingen die veel schade kunnen voorkomen en de stad tegelijkertijd mooier maken.
Om plaats te maken voor plantjes moeten er dus tegels uit. Maar daar zit je dan als bewoner wel mooi mee opgescheept. Ze mogen namelijk niet de huisvuilcontainer in, of mee met het grofvuil. Dus kwam Amsterdam Rainproof met het plan om met de gemeente een tegel-ophaalservice te starten. Te beginnen in Amsterdam-Oost, waar de eerste pilot plaatsvond in samenwerking met lokale partijen om bewoners te bereiken. “We hebben bij woningen op de begane grond zo’n 4.000 flyers verspreid over onze tegelservice”, vertelt Lisette Heijke, community manager bij Amsterdam Rainproof. “Op de eerste ophaaldag fietsten we ’s ochtends door Oost om te inventariseren wat er aan tegels op straat was gelegd. Zo wist de vrachtwagen welke route hij moest rijden. We zijn zo rond de €15.000 kwijt geweest voor de tegelservice in 2020.’’
Tegels eruit is een begin, maar het gaat natuurlijk om het groen. “Mensen die met de pilot meededen konden daarom bij Jungle Amsterdam een plantje ophalen, aangeboden door het stadsdeel.” De tegels die werden opgehaald zijn voor een groot deel afgeleverd bij Oost Indisch Groen: een lokaal buurtinitiatief dat de tegels hergebruikt, met name voor verticaal tuinieren. De ophaalservice bleek zo’n succes dat die zomer meteen een zevenweekse ophaaldienst op touw werd gezet. “Ook de woningcorporaties omarmden het project. Via hen communiceerden we met bewoners in de wijken. Zo was iedereen aangehaakt en bereikten we steeds meer mensen.”
In Rotterdam vinden ze ook dat burgers gestimuleerd moeten worden om hun eigen terrein te vergroenen. Dus diende de Partij van de Dieren een motie in voor de zogenaamde Tegeltaxi. “Als je voor groen gaat hou je niet alleen tegels over, maar ook een berg zand”, zegt Jaap Rozema, burgerlid voor de gemeenteraadsfractie van de partij. “Dat mag je niet dumpen in de buitencontainer en een speciale puincontainer huren is duur. Dus willen wij dat tegels en zand toegevoegd kunnen worden aan grofvuil, dat kan worden opgehaald door de reinigingsdienst.” Net als in Amsterdam pleit de partij voor het ophalen van tegels op gezette tijden in de maand. “We kunnen niet voor elk belletje een vrachtwagen laten uitrukken. Dus sparen we de oproepen op en maken een schema.”
In onder andere Amsterdam zal ook dit jaar weer een tegelophaalservice georganiseerd worden.“Elk stadsdeel krijgt straks maandelijks een eigen tegelophaaldag”, zegt Lisette. Op de website van Rainproof kun je kijken wanneer jouw tegels kunnen worden opgehaald. Daar kun je ook terecht voor inspiratie voor groen in je tuin. Welke planten je het beste kunt gebruiken, of voor advies over een regenton of regenwatervijver. Liever zelf je overgebleven tegels hergebruiken? Dat kan ook. “Als je een beetje handig bent kun je van je oude tegels een plantenbak maken, of een muurtje bouwen om verticaal te tuinieren. Je vindt het allemaal op onze website.”
Foto’s door: Sjon Heijnga